دکتر سیدمحمود فرشپور، عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی که پس از بررسی ۴٣ گونه مختلف اوکالیپتوس، موفق به شناسایی و جداسازی ماده مؤثره این گیاه شده است، در توضیح دستاورد خود به همشهری میگوید: طی تحقیقات انجام شده با تزریق عضلانی ماده مؤثره اوکالیپتوس به موشهای مبتلا به دیابت موفق شدیم قندخون آنها را تا حدود ٨٠درصد کاهش دهیم.
طبق این یافتهها، اوکالیپتوس علاوه بر خاصیت ضدعفونیکنندگی همچون یک آنتیبیوتیک عمل میکند و در درمان بیماریهایی نظیر روماتیسم، برونشیت و آسمهای مزمن مؤثر است.
این گیاه همچنین دارای خاصیت دورکردن پشههای آنوفل (عامل بیماری مالاریا) در مناطق کشت شده است و به همین دلیل از این گیاه در تهیه پمادهای ضدگزیدگی حشرات نیز استفاده میشود.
وی میگوید که تحقیق روی کاربرد دارویی گیاه اوکالیپتوس، لاواند( استوخودوس)، میخک و گزنه را از سال١٣٧۵ با انجام طرحهای مختلف در مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی آغاز کرده است.
اوکالیپتوس یک گیاه ایرانی نیست بلکه نوعی گیاه وارداتی است که حدود سال١٣۵١ از استرالیا، مغرب و هندوستان به ایران آورده و در قسمتهای مختلف کشور کشت شد.
ما در تحقیقات خود گونههای مختلف این گیاه را که در استانهای فارس، شیراز و مازندران رویش داشت، مورد بررسی قرار دادیم و ماده دارویی مؤثره این گیاه را که اوکالیپتول یا سینئول ٨ -١ است، شناسایی و از دیگر ترکیبات گیاه جدا کردیم.
دکتر فرش پور با ذکر این نکته که عربها در قسمتهایی از استرالیا هنگام کمبود آب، ریشههای این درخت را که آب را در خود ذخیره میکند، جدا میکنند و برای رفع تشنگی میجوند، میگوید: اوکالیپتوس گیاه مفیدی است که حساسیت زیادی نسبت به سرما دارد و توانسته خود را با آب و هوای مناطق ایران وفق دهد.
این دکترای شیمی در مورد درصد ماده مؤثره و اسانس موجود در گونههای مختلف اوکالیپتوس کشت شده در ایران در مقایسه با گونههایی که در آفریقای مرکزی و استرالیا وجود دارد، میگوید: درصد اسانس و مواد مؤثره گونههای کشت شده در ایران در بسیاری از موارد بیشتر از گونههای موجود در دیگر کشورهاست.
در مناطقی که این درخت کاشته میشود، پشه آنوفل که عامل بیماری مالاریاست از منطقه دور میشود و حتی از اوکالیپتول در تهیه پمادهای جلوگیریکننده از نیش حشرات و به ویژه پشه استفاده میشود.
بهدلیل خواص بسیار این گیاه در ترکیه جنگلی مملو از درختان اوکالیپتوس ایجاد کردهاند و در این محل زنبورعسل پرورش میدهند چون عسل سیاه رنگی که از این درختان به دست میآید، خواص دارویی بسیار زیادی دارد.